( Wegwijzer : Baraque Fraiture -> richting Vielsalm tot Salmchâteau; In Salmchâteau, richting Luxemburg volgen. Voorbij Bovigny, in de richting Beho, aan de linker kant van de baan.)
De Mont Saint-Martin is een stijle heuvel, midden in een wilde en ongerepte omgeving. De huidige Onze-Lieve-Vrouw kapel gebouwd in 1850 staat bijna op dezelfde plaats als 2 vroegere gebouwen : een pre-romaans heiligdom en een latere kerk die er tot in de XVIIIde eeuw gestaan heeft. Het plein rondom de kapel, dat vroeger een kerkhof was, en de kapel zijn in hun geheel opgeknapt en staan nu onder monumentenzorg. De muur die dit geheel omringt, is 180 meter lang en bestaat uit metselwerk van breukstenen zonder mortel. Het werd dit jaar gerestaureerd. De merkwaardige meubels alleen zijn reeds een bezoek waard. Het doopsvont dateert van de XIIde eeuw. Men kan er ook meerdere standbeelden van de XVIde en XVIIde eeuw bewonderen.>
De kapel Onze-Lieve-Vrouw-der-zieken
Tussen de dorpen Beho en Bovigny, op een heuvel rechts van de Glain staat een kleine kapel, te midden van een cirkelvormig kerkhof. De kapel is opgebouwd uit breukstenen met een wit geschilderde puntgevel. Een muur uit breukstenen zonder mortel omringt het geheel.
Het eerste bestaan van een kapel wordt reeds aangetoond in het jaar 814, maar waarschijnlijk bestond er een vroeger gebouw opgetrokken rond het jaar 700.
Na 950 vermelden de geschreven bronnen geen gegevens meer over de kapel. Een kerk op de “Mont St-Martin” komt weer ter spraken rond het jaar 1130. Die kerk bleef tot in de 18de eeuw de officiële parochiekerk van Bovigny. In 1717 en 1754 werden er toelatingen gegeven materialen van de oude kerk te gebruiken om de nieuwe kerk van Bovigny te bouwen. In 1849 waren de muren van de toren nog amper 3 meter hoog en lagen de muren van de kapel nagenoeg gelijk met de grond.
In 1850 geeft de E. H. Debra, pastoor van Bovigny opdracht om een nieuwe kapel te bouwen op de St-Martin heuvel, ter ere aan Onze-Lieve-Vrouw-der-zieken. Het is een eenvoudig gebouw met een rechthoekig plan, voorafgegaan door een klein portaal. Een klein klokketoren versiert de puntgevel. Binnenin enkele relikwies, een interessante St-Maarten-te-paard en het doopsvont herinneren aan de oude kerk.
Bij de restauratie van de omwalling heeft men gallo-romeins aardewerk gevonden. De bezoekers kunnen proberen de mysterieuze symbolen op de grafsteen naast het portaal te ontcijferen.
De wandeling naar boven leidt u langs een kruisweg tot aan de kapel. Aan elke statie van de kruisweg staat een oud grafsteen uit blauwe steen van Ottré, versierd met fijne uitsnijdingen. Deze kruisweg werd opgericht door E. H. Bernard, pastoor in Bovigny van 1927 tot 1937. Dezelfde pastoor heeft ook de pelgrimstocht aan Onze-Lieve-Vrouw-de-zieken terug in ere gebracht.
Tot voor kort werden de leerlingen van de lagere scholen uit Bovigny belast met het onderhoud, de verfraaiing en de decoratie van de 14 staties. De kruizen die de staties versieren komen van het oude kerkhof van Bovigny.
De oorsprong van de kapel
Volgens de traditie bestond er, tot ongeveer 300 jaar geleden, een dorp “St-Martin” op de plaats nu gekend onder de naam “Doyards”. De bevolking vond haar bestaan voornamelijk uit schaapherderij. Tussen 1568 en 1638 werden onze streken verwoest door legertroepen. De soldaten plunderden kerken en kloosters. Veel inwoners werden gedood. De overlevenden zochten hun toevlucht in de bossen en zijn nooit meer op de plaats des onheils teruggekeerd. Vandaag nog beweren de inwoners van Bovigny dat zij de afstammelingen zijn van deze vluchtelingen.
Wilt u er meer over weten ?
Patrimoine Monumental de Belgique, Arrondissement de Bastogne, tome 17, Liége 1993, p. 89-91.
Rens. : 080 / 21.41.92>